تحلیل عوامل موثر در همکاری SME ها و شرکت های مدیریت صادرات با مدلسازی پویایی شناسی سیستم ها

SME های (شرکت های کوچک و متوسط)  صادراتی در سال های اخیر توجه محققین زیادی را به خود جلب کرده اند و تبدیل به یکی از موضوعات پر طرفدار تحقیقاتی شده اند. یکی از جنبه های مرتبط با این موضوع، گسترش ورود شرکت های کوچک و متوسط به بازارهای خارجی است که اغلب به واسطه های محلی متکی هستند. این واسطه ها که به آنها شرکت های مدیریت صادرات گفته می شود، منابع ارزشمندی مانند دانش بازار و شناخت بازار را در اختیار شرکت ها قرار می دهند. از این رو آنها اغلب بعنوان شرکای استراتژیک در نظر گرفته می شوند.

با وجود تحقیقات و پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده، همچنان در عوامل تأثیرگذار بر ایجاد یک رابطه مثبت و کارآمد و دارای اعتماد دو طرفه بین SME ها و شرکت های مدیریت صادرات کمبودهایی وجود دارد. همچنین با تغییرات و چالش های جدیدی که در شرکت های صادرکننده و نوآور ایجاد شده است، عوامل مؤثر بر این ارتباط نیز دستخوش تغییر می شوند که این امر نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد. این تغییرات عمدتاً شامل موانع ایجاد شده متأثر از ساختارهای نهادی (عوامل ﻣﻬمی که ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در کشور مبدأ یا مقصد ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺎدراﺗﯽ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ) و همچنین در بعضی موارد، مباحث مربوط به دیجیتالی شدن پروسه های صادرات در حال حاضر می باشد.

در این تحقیق به منظور تعریف مدل و شبیه‌سازی فرآیند صادرات به واسطه شرکت های مدیریت صادراتی، و همچنین برای تعیین کمیت اختلال ایجاد شده و تعیین عواملی که باعث بروز بی اعتمادی در ارتباط دو طرف می شوند، از روش شبیه سازی پویایی شناسی سیستم استفاده خواهد شد. این روش، عوامل تأثیر گذار و ارتباط بین این عوامل را بررسی کرده و با پیش بینی الگوی ارتباطی دو طرف، به بررسی سیاست‌‌های بالقوه مختلف برای بهبود عملکرد سیستم پرداخته و به این ترتیب از بروز اختلاف ها و تعارضات ناشی از بی اعتمادی در آینده جلوگیری خواهد کرد.

این مطالعه به SME های صادراتی کمک می کند تا بتوانند ارتباط مؤثر و کارآمدی را با شرکت های مدریت صادرات برقرار کرده و چالش های موجود در این رابطه را مرتفع کنند.

بیان چالش مربوطه (معمولا چیزی که خلاف تصور عامه هست)

علیرغم ارائه کمک های بسیار زیاد به عملیات صادرات توسط شرکت های مدیریت صادرات، رابطه و همکاری این دو طرف در طول زمان شکننده باقی مانده است، و هر یک طرف دیگر را به عنوان منبع مشکل روابط خود سرزنش می کند. طبق تحقیقات انجام شده، روابط بین سازمانی شرکت های صادر کننده و شرکت های مدیریت صادرات، فاقد اعتماد می باشد.

همچنین تأثیر خلأهای نهادی بر صادرات در شرکت های بزرگ امری بدیهی است که قبلا نیز توسط محققین بررسی شده است، اما این موضوع در SME های صادر کننده به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. تأثیرات منفی ناشی از خلأهای نهادی و همچنین بی اعتمادی ایجاد شده در روابط بین شرکت های صادر کننده و شرکت های مدیریت صادرات در شرایط کنونی کشور ما و با وجود تحریم ها، شرکت های کوچک را با مشکلات بسیاری مواجه می کند. اول اینکه تعداد شرکت های مدیریت صادرات که با شرایط، محصول و محدوده جغرافیایی مورد نظر شرکت ها تطابق و همخوانی داشته باشند زیاد نیست و پیدا کردن یک واسطه صادراتی جدید و جایگزین کردن آن نسبتا دشوار است. دوم اینکه تغییر واسطه صادراتی و تلاش برای یافتن بهترین گزینه موجود مستلزم صرف هزینه بیشتر برای شرکت های کوچک و متوسط در زمینه صادرات است، که این امر برای شرکت های نوپای صادراتی که خواستار استفاده از کمک های شرکت های مدیریت صادرات هستند ممکن نیست و عملا فلسفه استفاده از خدمات این شرکت ها را که شامل کاهش هزینه های صادرات برای شرکت های کوچک و تسهیل در روند صادرات آنهاست زیر سؤال می برد. بنابراین مناسب ترین راه، ترمیم و بهبود رابطه متقابل بین شرکت های صادرکننده و شرکت های واسطه از طریق شناسایی و مرتفع کردن چالش ها و خلأهای نهادی موجود و در نتیجه افزایش اعتماد متقابل می باشد.

سوال نهایی…

چگونه می توان با شبیه سازی همکاری شرکت های کوچک و متوسط صادراتی با شرکت های مدیریت صادرات، سناریوهایی برای بهبود اعتماد و موفقیت همکاری ارائه نمود؟

با بررسی رفتار شرکت مدیریت صادرات و ارتباط آن با شرکت های کوچک و متوسط صادرکننده و مدلسازی این رفتار و همکاری در طول زمان توسط پویایی شناسی سیستم، عوامل تأثیرگذار بر این همکاری و اعتماد متقابل، درک و تحلیل شده وچگونگی تغییر در این سیستم همکاری در طول زمان توصیف می شود. به همین ترتیب درک رفتار پیچیده ی سیستم میسر شده و پیشنهادها و سناریوهای لازم جهت تصمیم گیری برای رفع عوامل منفی و بهبود ارتباط، ارائه خواهند شد.

نتیجه این پژوهش برای چه مخاطبانی مفید خواهدبود؟

• واسطه های صادراتی و شرکت های مدیریت صادرات، شرکت ها و موسسات آموزشی، مشاوره ای و تسهیل گران صادراتی.
• مدیران شرکت های کوچک و متوسط صادر کننده.
• معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.
• کارگزاران صندوق نوآوری و شکوفایی.
• پارک های علم و فناوری و مراکز رشد.
• وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
• شتابدهنده های صادراتی.
• اتاق های بازرگانی.

این پژوهش چه کاربردهایی خواهد داشت؟

1. در سطح خرد، به شرکت های کوچک که قصد شروع صادرات محصولات خود را داشته و در ابتدای مسیر ورود به بازارهای جهانی هستند کمک می کند تا بتوانند مناسب ترین واسطه صادراتی را انتخاب کرده و روابط سودمند و پایداری با او برقرار نمایند.
2. در سطح میانی و کلان، به شرکت های متوسط و بزرگ کمک می کند تا چالش ها و موانع موجود در ارتباط با واسطه های صادراتی خود را شناسایی کرده و آنها را مرتفع کنند. همچنین باعث کاهش هزینه های جانبی در پروسه صادرات شده و به شناخت و بهره مندی از امکانات و بازارهای جدید صادراتی کمک می کند.