مقدمه

استانداردهای ایران در حوزه صادرات بیشتر الگو گرفته از آمریکا و اروپا  (ASTM)  بوده است چون نگاه بازار این کالاها به این‌سو بوده است و این باعث شده است که ما از استانداردهای اوراسیا  (GOST)غافل باشیم یا آن‌طور که باشد به این استاندارد توجه نشده است و همین اتفاق باعث دوری ما و عدم استفاده از ظرفیت بازار اوراسیا شده است، البته برخی فکر می‌کنند که این استاندارد مختص روسیه می‌باشد؛ اما این در حالی است که این کشورها این استاندارد را مورد پذیرش قرار داده‌اند:  بلاروس، اوکراین، مولداوی، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، گرجستان، ترکمنستان

دریافت استاندارد در تجارت بین‌الملل یعنی دریافت گواهی استاندارد برای تأیید باکیفیت بودن کالاهای صادراتی و وارداتی. گواهی‌های استاندارد انواع مختلفی مانند تأییدیه انطباق دارد. هر کشوری دارای استانداردهای داخلی خود هست، اما در موضوع تجارت و بازرگانی بین‌المللی همه کشورها ملزم به رعایت قوانین و شرایط استانداردهای بین‌المللی می‌باشند.

استاندارد به مفهوم تأیید نمودن و استاندارد شدن کالاها از نظر اندازه، شکل، رنگ، خواص فیزیکی و خواص شیمیایی خواهد بود، با گواهی استاندارد خواص مواد و اجزا تشکیل‌دهنده یک کالا را می‌توان شناخت  و از این طریق  می‌توان کالاهای تولیدی مشابه را نیز تشخیص داد. دریافت گواهی استاندارد در دادوستد بین‌المللی  جزو قوانین و مقررات تصویب شده  قانون تجارت بین‌الملل می‌باشد که رعایت قوانین استاندارد و دریافت گواهی استاندارد از ضروریات دادوستد بین‌المللی  می‌باشد و همچنین داشتن گواهی استاندارد در تجارت بین‌المللی یک معیار رقابت برای تولیدکنندگان انواع کالا می‌باشد.

همچنین خریداران می‌توانند کالاهای استاندارد شده را به قیمت مناسب‌تری بخرند، چون مؤلفه‌های بازرسی و ساخت کالاهای استاندارد هزینه کمتری خواهد داشت، کیفیت آنها معین و بهتر می‌باشد. استاندارد در تجارت‌های بین‌المللی بسیار بااهمیت است. البته باید بدانیم که دو نوع استاندارد وجود دارد: 1. استانداردهای داخلی هر کشور 2. استانداردهای بین‌المللی که تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی بایستی منطبق بر استانداردهای بین‌المللی و معیارهای موجود در آن می‌باشد.

علائم و شناسه‌های مرتبط  با استانداردهای صادراتی برای دریافت تأییدیه:

1-  SD :  اظهارنامه عرضه‌کننده کالا SUPLIERS DECLARATION سندی است که به‌وسیله آن عرضه‌کننده کالا کتباً تأیید می‌کند که کالای تولید شده  با استاندارد تعیین شده یا شناسه‌های آن و یا الزامات اساسی آن تطابق دارد.

2- MD :   اظهارنامه تولیدکننده   MANUFACTURERS DECLARATION  سندی است که به‌موجب آن تولیدکننده کالا کتباً تأیید می‌کند که کالای تولید شده با استاندارد تعیین شده یا الزامات اساسی یا شناسه‌های آن تطابق دارد.

3-  VOC: تأییدیه انطباق  VERIFICATION OF CONFORMITY  سندی است که مبنی بر آن توسط یکی از شرکت‌های بازرسی، یا مسئول کنترل کیفیت و یا مدیرعامل واحد تولیدی اظهارنامه عرضه‌کننده کالا SD را تأیید می‌کند.

4- برگه نتایج آزمون TEST REPORT  سندی است که نشان می‌دهد نتایج آزمون یک کالا بر طبق استاندارد مربوط یا الزامات اساسی می‌باشد.

5- گواهی انطباق   CERTIFICATE OF CONFORMITY سندی است که مؤسسه استاندارد صادر می‌کند، این سند بیانگر آن است که کالای وارده با استانداردهای آن منطبق است. توجه داشته باشیم که تمامی این تأییدیه‌ها و گواهی‌نامه‌ها، دررابطه‌با بحث استانداردهای بین‌المللی در دادوستد بین‌الملل مطرح و مورد واردات و صادرات کالاهای مختلف کاربرد دارند علاوه‌برآن می‌توان گفت گواهی‌نامه استاندارد یکی از اسناد لازم در امور صادرات و واردات انواع کالا می‌باشد.

استانداردهای بین‌المللی مورد قبول مؤسسه استاندارد

۱- استانداردهای ملی ایران

2- استانداردهای کشورهای اروپایی   NE  با هر نوع پیشوند DINEN ، BESEN یا استانداردهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا.

3- استانداردهای بین‌المللی کالا CODEX ، ITY، ISO

4- استانداردهای کشورهای آمریکای شمالی ANSI, ASME, ASTM, UL, API, AGI

5- استانداردهای کشور ژاپن  JIS

تمامی موارد گفته شده  از استانداردهای بین‌المللی تجارت هستند  و می‌بایست که کلیه کسانی که تجارت می‌کنند با این استانداردهای بین‌المللی آشنا باشند.

گواهی‌نامه ثبت کالا   SERTATEMENT FOR REGISTRATION (SFR) سندی است که حاوی ثبت یک کالا در مؤسسه استاندارد می‌باشد این روش به‌منظور سرعت بخشیدن در ترخیص کالای واردکنندگانی که به طور پیوسته کالایی را وارد کشور می‌کنند به کار می‌رود، دریافت گواهی استاندارد در تجارت بین‌الملل مستلزم اخذ گواهی از سازمان‌های صادرکننده گواهی استاندارد مربوطه می‌باشد.

توجه به اخذ گواهی‌نامه‌های داخلی و خارجی استاندارد، در پروسه صادرات و واردات یکی از پارامترهای با اهمیت کیفیت و اعتبار کالاهای شما است. زیرا که کیفیت کالاهای صادراتی یا وارداتی شما باید با استانداردهای کیفی بین‌المللی تطابق داشته باشد. کشورها استانداردهای داخلی خاص خود را دارند، اما در تجارت بین‌الملل، نیاز به قوانین و معیارهایی است که تمامی کالاها و خدمات باید مطابق در سطح دنیا تولید و عرضه شوند که به آن استاندارد بین‌المللی می‌گویند.

پس باتوجه‌به اهمیت و گسترش روابط ایران با منطقه اوراسیا باید استانداردهای لازم برای ورود به این بازار مورداستفاده قرار گیرد، و موردتوجه قراردادن این مسئله می‌توان باعث تقویت روابط استانداردی شود که خود یک راه برای معرفی محصول است.