باسمه‌تعالی

پروژه شناسایی فرصت‌های صادراتی ذیل طرح شهید احمدی روشن بنیاد ملی نخبگان اواسط آذرماه 1400 زیر نظر دکتر امیر ذاکری عضو هیئت‌علمی دانشکده پیشرفت دانشکده و مدیر اندیشکده توسعه صادرات با جمعی از دانشجویان از دانشگاه‌های برتر تهران آغاز به کارکرد.

عکس گروهی در آغاز طرح

هدف از این طرح تدوین برنامه توسعه صادرات با روشهای نوین و مبتنی بر داده بود. شرکت‌ها، توليدکنندگان و نهادهاي مرتبط با مقوله صادرات معمولاً براي تدوين برنامه توسعه صادرات خود غالباً با شيوه‌هاي سنتي به رصد و ديده‌باني فرصت‌های صادرات می‌پردازند؛ علاوه بر تعاملات سياسي و ديپلماتيك و ايجاد شبکه‌هاي ارتباطي و استفاده از روش‌های شهودي، يکي از رايج‌ترين روش‌ها براي شناسايي اين فرصت‌ها انجام تحقيقات بازار است. بااین‌وجود، به‌کارگيري چنين روش‌های شناخته‌ شده‌اي مستلزم صرف زمان و هزینه‌کرد بالايي است. ازاین‌رو در این پروژه برای تأمین نیازهای کشور و سازمان‌ها به دنبال طراحی سامانه مبتنی بر داده‌های صادرات و واردات کالا با استفاده از کدهای گمرکی (HS) و استفاده از الگوریتم‌ها و شاخص‌های موجود در زمینه صادرات که منجر به تهیه داشبورد برای تصمیم‌گیری می‌شود بوده‌ایم. نحوه کمک سامانه در تصمیم‌گیری به دو گونه کالا/محصول محور و کشور/مقصد محور می‌باشد، در تصمیم‌گیری محصول محور به دنبال مقصد مناسب محصول موجود می‌باشیم و در تصمیم‌گیری مقصد محور به مطالعه ظرفیت‌های مناسب صادرات در کشورهای مقصد می‌پردازیم.

در راستای این هدف تیمی 14 نفره به مدت 9 ماه بیش از 40 جلسه تخصصی برگزار کرد فعالیت‌های هسته از نظر موضوعی در محدودة تجارت بین‌الملل بوده و از نظر نوع پژوهش کاربردي به‌حساب می‌آید. همچنين فعالیت‌های هسته عمدتاً محوريت تحقیق و توسعه داشته؛ و براي به‌دست‌آوردن اطلاعات و برخي اهداف ديگر مقداري وارد فضاي اجرايي هم شده است  که در گام ابتدایی به مقایسه پلتفرم‌های فعال خارجی و داخلی در این زمینه پرداخته شد و سپس به شناسایی شاخص و مدل‌های موجود در این زمینه و پیاده‌سازی این مدل‌ها برای این کشور ایران از قبیل مدل DSM ، مدل جاذبه،شاخص شباهت کسینوس، شاخص درايسدل و استفاده از مدل داده ستانده پرداخت. در ادامه نیز به طراحی مدل کسب‌وکار و پیش‌بینی افق اقتصادی این طرح و نرخ بازگشت سرمایه آن ارزیابی شد برای آشنایی بیشتر با مشتریان این حوزه و شناسایی بازار هدف و همچنین ارائه دستاوردهای موجود، هسته پژوهیش در نمایشگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری (اینوتکس) سال 1401 غرفه داشت. با استفاده از داد‌های این نمایشگاه و سایر مطالعات صورت‌گرفته گزارش نیازسنجی مشتریان به دست آمد که شامل نیازها و خلاء های کلیدی موجود در بین فعالین حوزه صادرات می‌باشد. به‌طورکلی عمده‌ مشتریان این طرح شامل سیاست‌گذاران دولتی می‌باشد هرچند مطالعات صورت‌گرفته توانایی پاسخ‌گویی به نیازهای شرکت‌های کوچک و متوسط را نیز دارا می‌باشد.

پوستر و بروشور نمایشگاه اینوتکس

جلسات تیم‌های تخصصی

در نهایت برای ارزیابی و مطالعه موردی فعالیت‌های صورت‌گرفته و همچنین وجود پیمان‌هایی مانند پیمان اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تدوین گزارشی برای کشورهای موجود در این پیمان علی‌الخصوص روسیه صورت پذیرفت.

مانند تمامی پروژه این طرح نیز دارای موانع و چالش بود که برخی از آن‌ها شامل نبود حامی مالی، عدم دسترسی به داده‌های کافی و تأمین اطلاعات، کمبود دانش فنی بود.

در نهایت نیز پس تلاش‌های صورت‌گرفته و نتایج حاصله این طرح در انتهای شهریور 1401 به پایان رسید و البته توسعه این سامانه برای پاسخگویی به نیاز مجموعه های صادراتی در اندیشکده در جریان است.

برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به طرح و پروژه‌های احمدی روشن بنیاد ملی نخبگان کلیک بفرمایید.